Κολπικός Πτερυγισμός

Πως γίνεται η διάγνωση του κολπικού πτερυγισμού;

   Η διάγνωση του κολπικού πτερυγισμού μπορεί να γίνει με μια απλή καρδιολογική εξέταση: το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η συγκεκριμένη ταχυαρρυθμία παρουσιάζει χαρακτηριστικά ηλεκτροκαρδιογραφικά ευρήματα με εμφάνιση κυμάτων στις κατώτερες απαγωγές που μοιάζουν με δόντια πριονιού («πριονωτά κύματα F»). Υπάρχει περίπτωση η αρρυθμία να εμφανίζεται διαλλειπόντως, οπότε ο γιατρός για να μπορέσει να θέσει τη διάγνωση θα χρειαστεί την παρακολούθηση του καρδιακού ρυθμού με τη βοήθεια μιας συσκευής που λέγεται Holter.

​

Ποιες επιπλοκές μπορεί να προκληθούν από τον κολπικό πτερυγισμό;

   Οι ασθενείς με κολπικό πτερυγισμό έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν εγκεφαλικό επεισόδιο σε σχέση με άτομα που δεν εμφανίζουν αυτού του τύπου την ταχυκαρδία. Ο κίνδυνος αυτός προκαλείται επειδή επιβραδύνεται η ροή του αίματος στους κόλπους, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων. Εάν ένας τέτοιος θρόμβος αποσπαστεί από τους κόλπους μπορεί να αποφράξει κάποιο αγγείο προκαλώντας εγκεφαλικό επεισόδιο ή συστηματική εμβολή, αν η απόφραξη γίνει σε κάποιο περιφερειακό αγγείο.

   Μια άλλη πιθανή επιπλοκή είναι η εμφάνιση μυοκαρδιοπάθειας (ταχυμυοπάθειας) και καρδιακής ανεπάρκειας.  Αυτό συμβαίνει όταν λόγω κολπικού πτερυγισμού, η καρδιά συστέλλεται σε υψηλές συχνότητες για μεγάλο χρονικό διάστημα (εβδομάδες ή/και μήνες) οπότε εξασθενεί η ικανότητά της να συστέλλεται και να εξωθεί αίμα (συστολική δυσλειτουργία).Οι επιπλοκές αυτές μπορούν να αποφευχθούν με τη λήψη κατάλληλων φαρμάκων που προλαμβάνουν το σχηματισμό θρόμβων (αντιπηκτικά, βλέπε παρακάτω) καθώς και φαρμάκων που επιβραδύνουν τη συχνότητα της καρδιάς.

 

Αντιμετώπιση

Α. Αντιπηκτικά

   Οι ασθενείς με κολπικό πτερυγισμό διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν θρόμβους που με τη σειρά τους θα προκαλέσουν εγκεφαλικό επεισόδιο ή συστηματική εμβολή (θρομβοεμβολικά επεισόδια). Για την πρόληψη τέτοιων επεισοδίων πρέπει να λαμβάνονται φάρμακα που ελαττώνουν την πήξη του αίματος (και άρα και την πιθανότητα δημιουργίας θρόμβων) και ονομάζονται αντιπηκτικά. Ο κίνδυνος για θρομβοεμβολικό επεισόδιο διαφέρει ανάλογα με κάποιους παράγοντες κινδύνου, όπως η ηλικία, η αρτηριακή υπέρταση κ.ά.  Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σε ασθενείς με κάποιον από τους ακόλουθους παράγοντες κινδύνου: μεγάλη ηλικία (> 65 έτη), καρδιακή ανεπάρκεια, αρτηριακή υπέρταση, διαβήτης, προηγούμενο εγκεφαλικό επεισόδιο, παλαιό έμφραγμα μυοκαρδίου, περιφερική αρτηριοπάθεια. Όσοι περισσότεροι από τους προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου συνυπάρχουν, τόσο μεγαλύτερος είναι ο θρομβοεμβολικός κίνδυνος

του ασθενή. Γενικά, ασθενείς με έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνουν θεραπεία με αντιπηκτικά φάρμακα.

​

Β. Αποφυγή υψηλών καρδιακών συχνοτήτων επί κολπικού πτερυγισμού

   Κατά τη διάρκεια του κολπικού πτερυγισμού, η καρδιά χτυπά σε υψηλή συχνότητα (συνήθως 150 σφίξεις ανά λεπτό). Το φαινόμενο αυτό μπορεί να ευθύνεται για  την εμφάνιση ενοχλητικών συμπτωμάτων αλλά μπορεί και να οδηγήσει σε επιπλοκές όπως η καρδιακή ανεπάρκεια. Για να ελαττωθεί η καρδιακή συχνότητα χορηγούνται φάρμακα τα οποία επιβραδύνουν τη ροή των ερεθισμάτων προς τις κάτω κοιλότητες της καρδιάς (κοιλίες).

​

Γ. Ανάταξη σε φλεβοκομβικό ρυθμό

   Υπάρχουν τέσσερις μέθοδοι για να αναταχθεί ο κολπικός πτερυγισμός σε φλεβοκομβικό ρυθμό:

1.  Ηλεκτρική ανάταξη. Το κύριο μειονέκτημα της μεθόδου είναι ότι η πλειονότητα των ασθενών θα εμφανίσουν ξανά επεισόδιο αρρυθμίας στο μέλλον (υποτροπή).

2.  Ταχεία βηματοδότηση στους κόλπους. Η μέθοδος αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί μόνο σε ασθενείς με βηματοδοτικό ηλεκτρόδιο στους κόλπους.

3. Χορήγηση αντιαρρυθμικών φαρμάκων. Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα μπορεί να επιτύχουν τόσο την ανάταξη της αρρυθμίας στο φυσιολογικό φλεβοκομβικό ρυθμό, όσο και την πρόληψη εμφάνισης νέων επεισοδίων αρρυθμίας στο μέλλον. Ως μειονεκτήματα της μεθόδου καταγράφονται η μειωμένη αποτελεσματικότητα στην πρόληψη υποτροπών της αρρυθμίας καθώς και η χρόνια χορήγηση αντιαρρυθμικών φαρμάκων (δια βίου).

4. Κατάλυση κολπικού πτερυγισμού. Η κατάλυση κολπικού πτερυγισμού επιτυγχάνει τόσο τον τερματισμό της ταχυαρρυθμίας σε φυσιολογικό φλεβοκομβικό ρυθμό όσο και την πρόληψη νέων επεισοδίων με πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα.